Ilość wytworzonych odpadów komunalnych zależna jest od wielu czynników,z których do najważniejszych należą: standard życia i liczba ludności orazwielkość i intensywność konsumpcji wyrobów. Rodzaj wytwarzanych odpadówjest uzależniony od rodzaju obszaru, na którym odpady są wytwarzane, gęstościzaludnienia, rodzaju zabudowy, obecności obiektów użyteczności publicznej,obecności i wielkości placówek handlowych, intensywności rozwoju przemysłu,usług i innych. W niniejszym artykule zbadano zależność wielkości produkcji odpadówkomunalnych od jednego z czynników społeczno-ekonomicznych jakimjest struktura działalności gospodarczej według Polskiej Klasyfikacji Działalności.Badaniami objęto gminy województwa Małopolskiego. W analizie określonośrednie ilości produkowanych odpadów w wyróżnionych typach gospodarczychgmin oraz istotność różnic pomiędzy średnimi. Wykazano, że największąprodukcją odpadów w przeliczeniu na jedną osobę cechują się gminy, w którychjedną z dominujących działalności gospodarczych jest działalność finansowa (lububezpieczeniowa), transportowa lub turystyczna. Najmniej odpadów generujągminy, w których dominują: budownictwo, energetyka i rolnictwo. ...
Odpady komunalne to odpady powstające w gospodarstwach domowych, a także odpady niezawierające odpadów niebezpiecznych, pochodzących od in-nych wytwórców odpadów, które ze względu na swój charakter lub skład są po-dobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych. Zasady systemu gospodarowania odpadami komunalnymi na terenie Unii Europejskiej zostały określone w dyrektywie ramowej 74/442/EWG. W 2007 roku na terenie UE wy-produkowano 261 mln Mg odpadów komunalnych (522 kg*(os*rok)-1). W Polsce wskaźnik produkcji był niższy i kształtował się na poziomie 322 kg*(os*rok)-1 we-dług danych Eurostat-u. Według danych GUS wskaźnik ten wyniósł w 2007 roku 265 kg*(os*rok)-1.Celem artykułu jest wyróżnienie grup gmin ze względu na ilość produko-wanych odpadów oraz liczbę ludności i gęstość zaludnienia. Wyznaczono zależno-ści pomiędzy grupami wg przyjętych zmiennych. Badaniami objęto 179 gmin wo-jewództwa małopolskiego. W procesie grupowania wykorzystano metodykę Jenksa (metoda naturalne-go podziału) najlepiej opisującą rozkład przestrzenny zgromadzonych informacji. Za pomocą oprogramowania GIS wykonano analizę przestrzenną wielkości pro-dukcji odpadów, liczby mieszkańców i gęstości zaludnienia dla poszczególnych gmin Małopolski. Na podstawie uzyskanych wyników określono średnie ilości ge-nerowanych odpadów w wyróżnionych klasach gmin. Pomimo wysokiego wskaź-nika korelacji pomiędzy przyjętymi zmiennymi (ilość odpadów a liczba ludności oraz ilość odpadów a gęstość zaludnienia), nie uzyskano jednoznacznie silnej za-leżności w grupach obiektów. Na podstawie przyjętej metodyki można stwierdzić, ...
Odpady komunalne to odpady powstające w gospodarstwach domowych, a także odpady niezawierające odpadów niebezpiecznych, pochodzących od innych wytwórców odpadów, które ze względu na swój charakter lub skład są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych. Ilość generowanych odpadów komunalnych zależna jest od wielu czynników, z których do najważniejszych należą: standard życia, liczba ludności oraz wielkość i intensywność konsumpcji wyrobów. Rodzaj i skład wytwarzanych odpadów jest uzależniony od gęstości zaludnienia, rodzaju zabudowy, obecności obiektów użyteczności publicznej, nasycenia terenu obiektami usługowymi, intensywności rozwoju prze-mysłu oraz wyposażenia technicznego i sanitarnego budynków (szczególnie sposób ogrzewania).Podejmowanie decyzji dotyczących wyboru metod przetwarzania odpadów, projektowanie instalacji, ocena ich wydajności, bilansowanie procesów sortowania oraz prognozowanie jakości produktów z odpadów wymaga szczegółowego rozpo-znania składu i właściwości generowanych odpadów. Na podstawie prowadzonych badań ilościowych i jakościowych można planować rozwiązania szczegółowe (jednostkowe), a także systemowe.Celem pracy jest przedstawienie metodyki badań jakościowych odpadów komunalnych w różnych miastach i norm stosowanych w Polsce oraz krajach UE. W artykule przedstawiono ogólne schematy postępowania z odpadami w fazie przygotowania próby oraz oceny jakościowej odpadów.
Na prośbę Atorów artykułu redakcja czasopisma naniosła sugerowane poprawki
...
Gospodarka odpadami komunalnymi zgodnie z dyrektywami UE oznacza gromadzenie, zbieranie, odzysk, unieszkodliwianie i monitoring ich powstawania. Elementem łączącym wymienione zadania jest transport odpadów, realizowany głównie przez specjalistyczne firmy zbierające odpady zmieszane i segregowane. W Polsce w całokształcie kosztów systemu gospodarowania odpadami, po-nad 70% stanowią zbiórka i transport odpadów do miejsc utylizacji [Tyc-Szmil 2003]. Koszty te ze względu na rosnące ceny paliwa, wzrost wynagrodzenia kie-rowców i ładowaczy, powodują że wzrasta potrzeba optymalizacji systemu logistyki transportu w eko-firmach. Do racjonalizacji sytemu transportowego wykorzy-stywane są ogólnie dostępne programy optymalizujące trasy przejazdów lub stan floty samochodowej, bez uwzględniania działającego systemu. W wielu firmach takie rozwiązania są niemożliwe do wdrożenia, ze względu na dynamiczny charakter systemu oraz najsłabszy jego element, którym jest człowiek długo przystosowujący się do zmian systemowych.W artykule sformułowano problem optymalizacyjny istniejącego i dyna-micznie zmieniającego się systemu transportu odpadów komunalnych w wybranym eko-przedsiębiorstwie. Problem został rozwiązany z wykorzystaniem opracowanego modelu decyzyjnego. Na podstawie zgromadzonych danych o systemie logi-stycznym transportu odpadów w przedsiębiorstwie wielobranżowym MIKI, doko-nano jego analizy przestrzennej oraz wyznaczenia optymalnych sektorów zbiórki. Podstawowym celem wykonania optymalizacji było zminimalizowanie wartości przebiegu śmieciarek [km] przy ustalonej stałej objętości zbieranych odpadów. Poprzez wdrożenie zaproponowanego rozwiązania uzyskano obniżenie kosztów zbiórki odpadów i czasu jej trwania. ...
A new act on maintaining the cleanliness and order in communes of 1 July, 2011, will become effective in Poland on 1 January, 2012. The act will come fully into force on 1 July, 2013. According to this act regulations, commune self-governments take over the obligations of the property owners concerning waste management, moreover, they become responsible for construction and maintenance of the infrastructure supporting recycling and waste disposal processes. The self-governments were granted a 1.5 year transition period to implement the act regulations.The introduced changes are an adjustment of Polish regulation to the Euro-pean law. Only in Poland and Hungary local self-governments have not yet been responsible for management of waste generated in their areas.The article presents an analysis of the basic changes introduced by the act to the Polish system of municipal waste management. Presented are also the estimates of the mass of wastes collected on the territory of Poland with particular regard to the Małopolskie voivodeship. Calculations and forecasts were made on the basis of information collected by the Main Statistical Office (GUS) and commune offices, where systems similar to the one introduced by the act have been operating for several years. The act assumes that all ...
Temperatura jest skalarną wielkością fizyczną, jednym z podstawowych parametrów określających stan układu termodynamicznego. Wyraża ona średnią energię kinetyczną ruchu i drgań cząstek w tym układzie. Jedną z popularnych metod rejestracji temperatury jest pomiar parametrów promieniowania elektromagnetycznego (podczerwonego, cieplnego) emitowanego przez ciało o temperaturze powyżej 0 bezwzględnego (0 K lub -273,15 oC). Pomiar ten nazywany jest termografią i polega na zobrazowaniu rozkładu temperatur na powierzchni obiektu (obiektów) za pomocą detektora promieniowania podczerwonego. Największą zaletą tego typu pomiarów jest ich nieinwazyjność. Wykorzystanie kamery termograficznej umożliwia bez ingerencji w strukturę przegrody budowlanej wykryć większość wad konstrukcyjnych. Termografia pozwala na wykonanie pomiaru temperatury w miejscach trudnodostępnych lub w takich, gdzie wykorzystanie tradycyjnych metod jest niemożliwe. Termografia wykorzystywana jest w wielu różnorodnych kierunkach badawczych.W artykule przedstawiono rezultaty badań polegających na wykorzystaniu termogramów w ocenie termoizolacyjności wybranych zewnętrznych przegród budowlanych. Szczególną uwagę poświęcono elementom fasady budynków. Do badań przyjęto następujące trzy obiekty budowlane: budynek wolnostojący jednorodzinny (z wykonaną izolacją termiczną tylko drugiej kondygnacji w 2008r.), budynek dwurodzinny wolnostojący typu bliźniak (jeno skrzydło bliźniaka posiada zewnętrzną izolację termiczną wykonaną w 2008r.) oraz budynek jednorodzinny drewniany z początku XX wieku (wykonany z bali drewnianych). Badania wykonano zgodnie z normą PN-EN 13187:1998, z wykorzystaniem kamery termograficznej ThermaCAM e300 ...
Successive closing down of filled-up large municipal landfill sites or those which no longer fulfil the legal regulations, compel local governments and enterprises dealing with waste disposal, to undertake activities aimed at designing and construction of new waste management plants. One of these is a municipal solid waste sorting plant where the waste stream is divided into sub-screen and screen fraction. The screen fraction after removing ferrous and non-ferrous metals, glass and other impurities and crushing to an appropriate particle size constitutes an alternative fuel. The most frequently alternative fuel is manufactured from selectively collected plastics, rubber, textiles and waste paper. Alternative fuel is also manufactured from municipal solid waste in mechanical waste treatment plants. Municipal solid waste is characterized by a non-uniform morphological composition (depending on many factors), which may result in variable parameters of the manufactured fuel. If the waste fuel manufactured in this way and supplied to cement plants does not reach certain quality standards, its price is low, or the product is not accepted for energy recovery. The work presents results of analyses of selected properties of alternative fuels generated from solid municipal waste stream with regard to the type of communes from which the waste ...
Największy udział w strukturze kosztów gospodarowania odpadami komunalnymi, obok ich zagospodarowania, mają gromadzenie i transport odpadów. W artykule przedstawiono wielkość i strukturę kosztów transportu zmieszanych odpadów komunalnych odbieranych z terenu miasta Krakowa oraz 20 gmin sąsiadujących z głównym miastem Małopolski. Do analiz wybrano 6 pojazdów bezpylnych (tzw. śmieciarek) o zbliżonej charakterystyce pracy, należących do prywatnego przedsiębiorstwa zajmującego się zbieraniem i transportem odpadów. Dane pozyskane do analiz dotyczyły okresu od czerwca 2010 do czerwca 2013.W wyniku przeprowadzonej analizy stwierdzono, iż w strukturze kosztów zbierania i transportu odpadów dla wszystkich analizowanych pojazdów, dominują koszty zużycia paliwa oraz koszty wynagrodzenia, stanowiące odpowiednio 37 % i 40 %. Pozostałe koszty oraz zysk przedsiębiorstwa stanowią 23 % całkowitych kosztów zbierania i transportu odpadów. Na terenach wiejskich największy udział w strukturze kosztów mają koszty wynagrodzenia (44%), zaś na terenach miejskich koszty zużycia paliwa (47 %). Jednostkowe koszty transportu odpadów z terenów wiejskich wynoszą średnio 187 zł.Mg-1 (44 €.Mg-1) i są wyższe o około 50 zł.Mg-1 (12 €.Mg-1) w stosunku do kosztów transportu odpadów z terenów miejskich. Wpływ na wyższe jednostkowe koszty transportu odpadów na terenach wiejskich ma przede wszystkim specyfika tych obszarów tj. urozmaicona rzeźba terenu, rozproszenie zabudowy i związana z tym konieczność dojeżdżania do posesji ...
Among solid wastes one may distinguish mixed wastes, segregated wastes (collected selectively) and biodegradable wastes originating from open-air markets, green areas or cemeteries. Mixed wastes have constituted the largest proportion in the stream of municipal solid waste (MSW), both before and after the changes in waste management system in Poland introduced on 1 July 2013. The other group, regarding the collected wastes volume, is so-called segregation. It has been forecasted that in the nearest future the amount of segregated wastes will be successively growing. The article presents the analysis of selectively collected wastes (paper, plastics, glass and metal) indicators from lower administrative units of Liszki and Mogilany communities. The degree of segregated wastes accumulation efficiency was assessed on the basis of conducted computation. The communities selected for the analysis are suburban municipalities, situated in the area of Krakow agglomeration in the immediate vicinity of the main city of the Malopolskie voivodeship.The main aim of the work was an assessment of selective accumulation of municipal solid wastes in suburban communities. Values of quantitative indices, characterizing mixed and segregated municipal solid waste generated by the inhabitants of individual lower administrative units of the studied communities were subjected to a detailed ...
Jednymi z najczęściej występujących odpadów niebezpiecznych na terenach wiejskich w Polsce są wyroby zawierające azbest. Głównym celem pracy było wykonanie inwentaryzacji azbestowych pokryć dachowych w wybranym sołectwie Polski południowej. Do analiz wybrano sołectwo Skoczyki w gminie Lipnica Wielka. W przeprowadzonej inwentaryzacji (listopad 2014 r.) uwzględniono rodzaj azbestu, stopień pilności jego usunięcia oraz powierzchnię i/lub masę. Ponadto celem pracy było określenie postępu w usuwaniu wyrobów azbestowych w tym sołectwie w relacji do danych z roku 2011. Wyniki badań porównano z tempem usuwania azbestu z sołectwa Gołaczewy w gminie Wolbrom. W pracy obliczono również całkowity koszt demontażu, transportu oraz unieszkodliwienia azbestowych pokryć dachowych z analizowanych wsi na najbliższym składowisku odpadów niebezpiecznych (zgodnie z „zasadą bliskości"). W wyniku inwentaryzacji stwierdzono, że liczba gospodarstw z azbestowymi pokryciami dachowymi zmniejszyła się o 21% w sołectwie Skoczyki oraz o 35% w sołectwie Gołaczewy. Na zinwentaryzowanym obszarze najczęściej spotykanym typem azbestowego pokrycia dachowego była płyta falista. Koszt usunięcia odpadów azbestowych z terenu sołectwa Skoczyki wynosi: 400 tys. zł, zaś z sołectwa Gołaczewy około 150 tys. zł. Na podstawie analiz stwierdzono, że na terenie badanych sołectw wciąż znajdują się wyroby zawierające azbest, sklasyfikowane do I stopnia pilności ich usunięcia, co oznacza, że powinny być one unieszkodliwione bezzwłocznie ...
Illegal waste deposition in places unadapted for this purpose poses a hazard to the natural environment. Each year over 10 000 illegal dumping sites are liquidated in Poland. The areas where illegal landfills occur are most frequently situated in the vicinity of waste management plants, wastelands, roadsides, byways or unfenced private plots (particularly on the city outskirts), forests and water courses. Despite of the changes introduced in recent years in the system of municipal solid waste management in Poland, which in the first place aimed to prevent formation of illegal dumps, such places still arise causing pollutant emission into the atmosphere. The aim of the paper was conducting an analysis of the existing illegal dumping sites in Krosno commune (Podkarpackie voivodship). The investigations were conducted along the selected stretches of the Wisłok and Lubatówka rivers. The analyses were carried out in three measurement series during the period from March to October 2014. As results from the analyses, new illegal dumping sites arise all the time in the water courses in Krosno city and a majority of them can be easily identified in this area. Glass and plastics have the biggest share in the morphological composition of the waste deposited on ...
W artykule przedstawiono analizę struktury kosztów transportu odpadów komunalnych gromadzonych selektywnie, odbieranych z terenu miasta Krakowa oraz 13 gmin podmiejskich. Do analiz wybrano 4 pojazdy odbierające tzw. segregację z gospodarstw domowych (gromadzoną w różnokolorowych workach). Pojazdy te posiadają zbliżoną charakterystykę pracy. Wszystkie należą do prywatnego przedsiębiorstwa zajmującego się zbieraniem i transportem odpadów komunalnych, budowlanych i opakowaniowych. W wyniku przeprowadzonej analizy stwierdzono, iż w strukturze kosztów transportu odpadów segregowanych dla wszystkich analizowanych pojazdów, dominują koszty zużycia paliwa, koszty wynagrodzenia oraz zakupu worków, stanowiące odpowiednio 29,5%, 26,7% i 18,0%. Pozostałe koszty oraz zysk przedsiębiorstwa stanowią 25,8% całkowitych kosztów zbierania i transportu odpadów segregowanych. Koszt transportu 1 Mg odpadów gromadzonych selektywnie wynosi średnio 243,3 zł.Mg-1. Koszt ten jest wyższy o około 60 zł.Mg-1 w stosunku do kosztów transportu zmieszanych odpadów komunalnych. Średnie zużycie paliwa (ON) w przeliczeniu na 1 Mg segregowanych odpadów komunalnych wynosi około 13,2 dm3.Mg-1 i jest ono wyższe niż zużycie paliwa przez śmieciarki (transport zmieszanych odpadów komunalnych) o 1,1 dm3.Mg-1. W wyniku badań stwierdzono, iż istnieje statystycznie istotna zależność pomiędzy zużyciem paliwa (dm3.Mg-1), a udziałem kursów realizowanych na terenach wiejskich (R = -0,83). ...
According to the amendment to the Act on maintaining cleanliness and order in communes, a stationary a municipal solid waste collection point (MSWCP) must be established in each Polish commune or commune union and situated close to the commune center. This point (MSWCP) should exist in the commune (or commune union), which are covered in 100% by protected zone. These objects are a new element in managing of the stream of municipal solid waste in Poland, known in the European countries as "household waste recycling centers" (HWRC).The aim of the work was developing the procedure with the use of tools enabling setting potential locations for MSWCPs in protected areas. The developed method was applied (for verification of the assumptions) in the process of seeking optimal locations for MSWCPs in the communes located in the Świętokrzyski National Park (ŚNP) protection zone. The paper presents the methodology for setting locations for municipal solid waste collection points. A method was developed using the Analytic Hierarchy Process (AHP) and Geographical Information System (GIS). It was possible to designate between 98 and 191 potential locations of MSWCPs in the communes situated in the ŚNP protection zone. The assumed criterion of maximum distance ...
The paper presents an analysis of a chain index of water supply and wastewater infrastructure development dynamics in Poland in the years 2003-2013. The work aimed at determining the development index rate (relative growth) of water supply and sewage systems in Poland divided into 3 basic territorial units (rural, urban-rural and urban districts). Moreover, the paper describes the dynamics of changes concerning water consumption, share of population using water supplied by water supply systems, percentage of households possessing a bathroom and flush toilet and the share of population using sewage system during the analysed period. Conducted analyses used among others the chain index of dynamics to determine the rate of observed changes. The analysis revealed the greatest rate of changes for the indices characterising sewage system and the share of population using the system and wastewater treatment plants. Despite the fact that rural areas were characterized by definitely the highest values of the rate of changes and chain index of changes dynamics, the differences between rural and urban areas concerning water supply and wastewater infrastructure in Poland are still considerable. ...
Mixed municipal solid waste collected from the area of each Polish district (commune) is transferred to Regional Installations for Municipal Solid Waste Treatment. They comprise one or more of the following facilities: installations for mechanical-biological waste treatment (MBT), installations for thermal treatment of municipal solid waste, green waste composting plants and landfill sites. MBT installations have been currently the dominant technology of mixed municipal solid waste treatment in Poland. In these installations mixed waste is subjected to mechanical processes (including: crushing, separation, screening and classification) resulting in the production of the undersize fraction with usual grain size below 80mm and the oversize fraction with grain size over 80mm. Because of the necessity of stabilization and hygenization of the undersize fraction prior to landfilling, it is subjected to the process of biological treatment, e.g. biostabilization.The main aim of the research was to analyze the temperature changes during the biostabilization of the undersized fraction in thermally insulated BKB100 laboratory bioreactor. The research covered a 14-day period of the intensive phase. The analyses were performed in 6 replications. 40.1±2.2kg of waste with density of 519.2±27.5kg·m-3 and the biodegradable fraction content of 41.9±1.9% was placed in the reactor. The temperature of waste inside the ...
Podstawowym elementem dobrze zorganizowanego systemu gospodarowania odpadami komunalnymi jest selektywne gromadzenie odpadów. Prawidłowe segregowanie odpadów „u źródła", (w gospodarstwie domowym), ułatwia dalsze postępowanie z odpadami, a w szczególności przekazywanie ich do procesów ponownego użycia oraz recyklingu. W 2020r. minimum 50% masy odpadów komunalnych, takich jak papier, metal, plastik i szkło, powinno zostać przygotowane do ponownego wykorzystania lub poddane recyklingowi. Odpady te pozyskiwane są z gospodarstw domowych, urzędów, biur i placówek usługowych, właśnie w wyniku zbierania ich w sposób selektywny. Celem artykułu jest przedstawienie wyników rocznej analizy struktury odpadów zbieranych selektywnie do żółtego worka na tworzywa sztuczne, ze szczególnym uwzględnieniem udziału zanieczyszczeń, a więc tych odpadów, które w tym worku nie powinny być gromadzone. Badania wykonano w firmie MIKI Recykling Sp. z o.o. w okresie od listopada 2016 do października 2017r. Analizowane odpady zostały zebrane z obszarów wiejskich (trzy gminy wiejskie). W wyniku przeprowadzonych analiz, stwierdzono, że udział zanieczyszczeń w strumieniu selektywnie zbieranych tworzyw sztucznych wynosi średnio 26,8%. Najczęściej występującymi zanieczyszczeniami były: tektura, „inne tworzywa sztuczne", szkło i metal. Około 30% z tych zanieczyszczeń może być poddane procesom recyklingu lub odzysku, natomiast pozostały strumień należy przekazać do unieszkodliwienia. Tworzywa sztuczne nadające się do recyklingu stanowiły 73,2±9,4%. Wynik ten był nieznacznie wyższy ...
Obowiązkiem każdej gminy w Polsce jest utworzenie stacjonarnego punktu lub punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych (PSZOK). Obiekty te stanowią nowy element zarządzania strumieniem stałych odpadów komunalnych, znany w krajach europejskich pod nazwą - „household waste recycling center". Brak tego typu infrastruktury gospodarki odpadami komunalnymi na terenie wielu polskich gmin lub istnienie PSZOK-ów w wersji mobilnej, przyczynia się do powstawania dzikich wysypisk, a ponadto nie umożliwia zwiększania poziomów recyklingu i ponownego użycia niektórych grup odpadów.W pracy dokonano porównawczej oceny oddziaływania na środowisko pięciu istniejących PSZOK-ów na terenie jednego z powiatów województwa świętokrzyskiego. Ocenie poddano lokalizację, funkcjonowanie i wyposażenie tych obiektów. W analizie oddziaływania na środowisko została wykorzystana metoda RIAM (Rapid Impact Assessment Matrix). Spośród przeanalizowanych PSZOK-ów dwa otrzymały ocenę pozytywną, natomiast 3 obiekty powinny zostać zlikwidowane lub całkowicie zmodernizowane. ...
Z każdym rokiem zwiększa się ilość odpadów komunalnych i nabierają na sile związane z tym negatywne skutki społeczne i środowiskowe. Polska przystę-pując do UE zobowiązała się uzyskać do 2007 r. 25% poziom recyklingu, a do 2014 r. do poziom co najmniej 55%. Aktualnie recyklingowi poddawanym jest 35,6% odpadów i wynika głównie z segregacji odpadów poprodukcyjnych, wyco-faniu z obiegu opakowań wielokrotnego użytku, a także opakowań pochodzących bezpośrednio z dużych obiektów handlowych. Poziom recyklingu dla odpadów komunalnych w Polsce wynosi aktualnie 5,1%. Około 1,5% wysegregowano z masy zebranych odpadów zmieszanych. Aby dostosować się do wymogów Unii, Polska będzie musiała zwiększyć te poziomy. Rozwiązania przyjęte w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami nie speł-niają oczekiwań społeczeństwa oraz władz samorządów terytorialnych. Należy wiec poszukiwać nowych metod odzysku odpadów. Jedną z nich w krajach skan-dynawskich stanowi Gminny Punkt Selektywnego Gromadzenia Odpadów, nazy-wany potocznie „Centrum recyklingu”. W pracy przedstawiono stworzoną przez autorów metodykę wyboru lokalizacji „centrum recyklingu” opartą na wielokryte-rialnej analizie GIS. Wyboru miejsc dokonano na podstawie opracowanych kryte-riów lokalizacyjnych, wskazujących tereny wykluczone i obszary predysponowane do zlokalizowania centrum recyklingu. ...
Dynamicznie rozwijająca się cywilizacja wymaga dostatecznego dostępu do szeroko rozumianej infrastruktury. Termin ten oznacza zbiór urządzeń i instalacji użytku publicznego, niezbędnych do zapewnienia należytego funkcjonowania gospodarki narodowej i życia społeczeństwa [Krakowiak-Bal, 200]. Na przestrzeni wieków infrastruktura najlepiej rozwijała się w tych miejscach, gdzie zagęszczenie ludności było największe, a więc głównie na obszarach miejskich. Tendencja ta nadal jest widoczna, jednakże istniejące programy i fundusze Unii Europejskiej zapewniają wyrównywanie dysproporcji pomiędzy terenami wiejskimi a miastami. Główną rolę w tym procesie odgrywa Program Rozwoju Obszarów Wiejskich, który umożliwia uzyskanie dofinansowania do realizacji najbardziej potrzebnych w danym regionie inwestycji infrastrukturalnych.Według Siemińskiego [1996] infrastrukturę w zależności od zakresu, dzielimy na trzy grupy: infrastrukturę techniczną, infrastrukturę społeczną oraz infrastrukturę ekonomiczną. Niniejsza praca dotyczy zagadnień infrastruktury technicznej. Ten rodzaj infrastruktury charakteryzuje się niezmienną lokalizacją w terenie, ogólną dostępnością, funkcjonalnością oraz otwartością. Cechuje ją linearność, długotrwałość, kapitałochłonność (duże nakłady inwestycyjne i eksploatacyjne), niepodzielność oraz złożoność techniki i technologii wykonania. Wszystkie gałęzie infrastruktury technicznej (miedzy innymi: wodociągi, kanalizacje, drogi, koleje, itp.) są ściśle powiązane ze środowiskiem w którym występują. Celem pracy było wyznaczenie przestrzennych zależności (na podstawie statystyki I Morana) pomiędzy nasyceniem wybranymi elementami infrastruktury technicznej gmin województwa małopolskiego. Za przedmiot badań wybrano trzy gałęzie infrastruktury technicznej: sieć wodociągową, ...
The article presents the results of a research on the processing of undersize fraction, extracted from a stream of mixed municipal solid waste (MSW), into alternative fuel, in the process of bio-drying. The analysis was conducted with the use of an innovative EWA (Ecological Waste Apparatus) bioreactor adapted to carrying out aerobic treatment of waste in such processes as: composting, aerobic digestion/stabilization and bio-drying of waste. EWA bioreactors have been designed and manufactured by AGRO-EKO spol. s r.o. from the Czech Republic.The subject matter of the analysis was undersize fraction, with particle dimensions ranging from 0 to 50 mm, manufactured in the process of sorting (mechanical processing) of MSW. The main aim of the research was to assess suitability of the use of EWA bioreactor in the process of alternative fuel production from undersize fraction developed from municipal waste (in the process of accelerated bio-drying). Samples were collected between 2011 and 2012. The undersize fraction and the produced alternative fuel were analysed by AGRO-EKO spol. s r.o. and at the University of Agriculture in Krakow, in accordance with the standards for wastes and solid fuels. It has been concluded that undersize fraction produced from mixed municipal waste might be the ...
The article presents common used methods for measuring dissolved oxygen concentration at wastewater facilities. The described methods include Winkler titration and instrumental measurements, such as electrochemical sensors and more recent developed optical ones. The principles, analysis procedures as well as advantages and drawbacks of the methods were discussed. Furthermore, the valid ISO and PN-EN standards for dissolved oxygen measurements were shortly presented with emphasis on the recent changes concerning standards for the optical sensor method. As the results of a survey conducted among wastewater treatment plant operators in southern Poland reveal, optical sensors are being currently preferred in on-line applications due to their enhanced properties in comparison to other measurements methods. ...
The research was conducted to determine the number and species composition of microorganisms isolated from the soils collected in the vicinity of seven largest transport nodes and roundabouts in Krakow. Moreover, the investigations aimed at verifying the differences in the occurrence and biodiversity of the researched microorganism population between four calendar seasons of the year. The soil samples were collected 4 times during the period from November 2013 to August 2014 and then analysed using serial dilutions method. A great microorganism biodiversity was found in the analysed samples. Microorganisms were the most numerous in the autumn-winter period. The most numerous isolated group were vegetative bacteria and ammonifiers. Filamentous fungi were less numerous, which may have been caused by the neutral or slightly alkaline soil pH. Presence of dormant bacteria forms may result from unfavourable environmental conditions caused by a toxic effect of the substances from road transport. Less numerously isolated were actinomycetes and Azotobacter bacteria, regarded as bioindicators of soil fertility. It was found, that the differences in the numbers of the analysed microorganisms over the year are statistically significant for the vegetative and ammonifying bacteria, phytopathogenic fungi and actinomycetes. No significant differences in the microorganism number were stated ...
One of the most frequently applied methods of mixed municipal solid waste biological treatment in mechanical-biological treatment installations (MBT) is their disposal in aerobic biostabilization process. The process comprises an intensive phase and maturation phase. The intensive phase relies on waste heating in result of organic matter breakdown conducted by microorganisms settling the wastes. Microorganisms living in wastes have optimal conditions for development, i.e. a considerable space volume, optimal material fragmentation and organic matter availability. The aim of the aerobic biostabilization process is stabilizing and hygienization of wastes, so that they become a valuable raw material for other recovery processes (e.g. RDF production) or their disposal is safe for the environment and do not pose any epidemiological hazard for people employed in waste treatment plants.Analyses presented in the paper aimed to determine the number and species composition of vegetative and endospore bacteria, mold fungi, actinomycetes and pathogenic microorganisms, i.e. Staphylococcus spp., E. coli, Salmonella spp., Shigella spp., E. faecalis, C. perfringens, settling municipal wastes prior to and after aerobic stabilization process. The aerobic stabilization process (intensive phase) was conducted in a laboratory BKB 100 bioreactor using the wastes, characterized by low share of biodegradable wastes (<40 %), obtained from MBT ...
In this paper was analyzed selected components of technical infrastructure functioning in rural areas of the Malopolska, Świętokrzyskie and Podkarpackie Voivodships. The level of equipping rural areas with specified infrastructure elements was evaluated in the form of density and availability of infrastructure components. The work has been specified the rate of change in the analyzed indicators. In each of the provinces was separated 4, homogeneous groups of municipalities due to the level of infrastructure and standard of living. The lack of consistency in the level of the dynamics of the development of infrastructure with the dynamics of the percentage of residents using the equipment was noted. A positive phenomenon is that the development of the sewage system in all three voivodships has a higher average rate than the average rate of the development of the water supply system. This is particularly important due to the significant underdevelopment of the sewage system in relation to the water supply system. ...
Generated wastes require space and financial outlays on their proper storage and processing, whereas the lack of means usually leads to depositing wastes in places not meant for this purpose. Illegal dumping sites still emerge, despite introducing in Poland the obligatory (common) fee for collection and management of wastes and the obligatory establishing the Selective Waste Collection Points in each district. The aim of the work was conducting a detailed inventory of illegal dumping sites in the area of Olsztyn district (situated in the Silesia province, on the Krakow-Częstochowa Upland) and indicting the morphological composition of the wastes deposited in these places. The paper presents a detailed analysis of the morphological composition of illegal landfill sites situated in the analyzed district. The investigations located 28 illegal dumping sites, despite the fact that a Selective Municipal Waste Collection Point operates in the district area. The analysis of location, area, mass and composition of the wastes was conducted for each illegal landfill, according to the methodology developed for this purpose. Over a half of the illegal dumping sites was situated in the forest and on 4 of them the estimated mass of dumped waste exceeded 1Mg. Debris constitutes the highest proportion (21.8%) ...
The study was conducted to assess the effectiveness of wastewater treatment at the municipal wastewater treatment plant in Wolbrom, to which predominantly domestic wastewater and industrial sewage flow. The assessment was made based on the analysis of the physical and chemical research results of raw and treated wastewater. The research was carried out in the period from January 2014 to December 2014. To perform the analysis of the treatment plant efficiency, four indicators of wastewater pollutants such as BOD5, COD, total nitrogen and total phosphorus were selected for further investigation. For each of the indicators degrees of reduction and coefficients of treatment plant operational reliability were calculated. The calculated degrees of reduction for each of the indicators were high and amounted to 99.0% for BOD5, 95.2% for COD, 91.0% for total nitrogen and 91.6%. for total phosphorus. These results prove the effective reduction in the amount of pollutants. The determined coefficients of treatment plant operational reliability were at a low level: BOD5 - 0.27, COD - 0.44, total nitrogen - 0.33 and total phosphorus - 0.53. The conducted analyses prove the effective operation of the treatment plant, which was confirmed by high efficiency of pollutants removal. ...
Apart from the basic input, the right course of fermentation process is determined by the appropriate microorganism populations and the parameters such as: pH, particle size, ionic strength (salinity) and concentration of nutrients and toxic compounds. Three microorganism groups are involved in the process of anaerobic transformation of organic substances in fermentation gas: acid forming bacteria, acetate bacteria and methanogenic bacteria. The first two phases are dominated by the bacteria which are both obligate, facultative and absolute anaerobes (Clostridium spp., Bifidobacterium spp., Streptococcus spp., Enterobacter spp., Bacillus spp., Pseudomonas spp., Aerobacter spp., Alcaligenes spp, Escherichia spp, Lacto¬bacillus spp, Micrococcus spp. czy Flavobacterium spp.) [Nimmrichter, Kuebler, 1999]. Their number during the mesophile fermentation is estimated for between 108-109 per 1ml [Hartman, 1999]. The rate of bacteria growth at both phases fluctuates from 5 hrs, in the presence of carbohydrates to 72 hrs during fat decomposition [Heidrich, Nieścier, 1999]. Presented research aimed at determining the quantity and quality of biogas depending on the microbiological environment in fractions originating from agriculture and agro-food industry. To achieve the objective of research, was evaluated the number and biodiversity of microorganisms that inhabit selected agricultural raw materials used in the production of biogas. A very important ...
The municipal waste is a waste type that includes predominantly household waste (domestic waste) with sometimes the addition of commercial wastes collected by a municipality within a given area. EU waste management principles were defined in the Waste Framework Directive 75/442/EEC. A transfer station is a building or processing site for the temporary deposi-tion of waste. Transfer stations are often used as places where local waste collection vehicles will deposit their waste cargo prior to loading it into larger vehicles. The primary reason for using transfer station is to reduce the cost of transporting waste to disposal facilities. There are many countries in Europe using this solution in waste management system, for example: Germany, Belgium, Austria, Netherlands, Denmark, Sweden, Norway, Finland. Waste transfer stations play there an important role in a community's total waste management system, serving as the link between a community's solid waste collection program and a final waste disposal facility. In Poland only several waste transfer stations exist, but none of them fulfils the role like this station located in EU or United States of America. This article includes characteristics and role of solid waste transfer stations (located mainly at rural area) in waste management systems.
...
Potok Białka jest lewobrzeżnym dopływem rzeki Białej o powierzchni dorzecza 31,4 km2. W górnym jej biegu, zlewnia położona jest na południowowschodnich stokach Beskidu Śląskiego. Celem przeprowadzonych badań było obliczenie powierzchni zlewni górnego biegu rzeki Białki ograniczonego planowaną zaporą. Obliczenia powierzchni dokonano automatycznie urządzeniem GPS (GPSmap 76S firmy GARMIN) z zapisanego śladu, który przebiegał po granicach zlewni. Granicę zlewni wyznacza linia wododziałowa przechodząca przez najwyższe szczyty w tym regionie: Szyndzielnię (1023,0 m n.p.m), Klimczok (1117,0 m n.p.m) i Magurę (1115,0 m n.p.m) oraz miejsce planowanej zapory zbiornika retencyjnego. Wykonano niwelację powierzchniową fragmentu zlewni. Technologię GPS wykorzystano do lokalizacji punktów w terenie, natomiast wysokości punktów określano altimetrem wbudowanym w urządzeniu GPSmap 76S. Punkty zapisywano automatycznie z interwałem czasowym co 10 sekund i odległościowym co 10 metrów. ...
Rozwój cywilizacyjny obszarów wiejskich powoduje, że w mikroskali po-jawiają się problemy ochrony środowiska, które od wielu lat znane są jako problemy związane z urbanizacją i rozwojem przemysłu w miastach. Produkcja rolnicza i przemysł rolno - spożywczy (PRS) w Polsce generuje co roku ponad 10 mln Mg odpadów, które podlegają zagospodarowaniu. Jednoznaczne wyznaczenie rzeczy-wistej masy odpadów generowanych w rolnictwie i PRS nie jest możliwe, między innymi ze względu na traktowanie strumienia tych odpadów przez właścicieli agro-firm jako odpady komunalne, co zwalania ich teoretycznie z obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów.Do właściwego scharakteryzowania gospodarki odpadami w sektorze rolni-czym i PRS, należy opracować metodę pozyskiwania informacji o ilości i jakości tych odpadów. W artykule zamieszczono wzór kwestionariusza - „kartę odpadu" - służącego do scharakteryzowania masy, jakości, składu oraz kierunków zagospoda-rowania odpadów powstających w agrofirmach. Osoba (rolnik, przedsiębiorca) wypełniająca „kartę odpadów" podaje (oprócz danych na temat gospodarstwa lub przedsiębiorstwa) nazwę odpadu, miejsce jego wytworzenia, masę, wymiary, ilość powstającą w przeliczeniu na jednostkę odniesienia (rok, areał, liczba sztuk trzody lub bydła etc.) oraz sposób w jaki odpad ten jest przez niego zagospodarowany w agrofirmie lub przedsiębiorstwie rolno - spożywczym. Aby ankietowany rzetelnie wypełnił ankietę, otrzymuje listę odpadów, które mogą być generowane w prowadzonej przez niego działalności. ...
Municipal Solid Waste (MSW) is the mixture of many waste types, including organic waste (garden and park waste, food and kitchen waste, paper and cardboard etc.). Such waste creates a living environment for various microorganism species, many of which are known as pathogenic. The presence of microorganisms in favorable conditions (pH, organic matter content, carbon content, moisture, appropriate granulation) leads to decomposing of organic matter, which is accompanied by an increase in temperature. Microorganisms in waste pose a serious risk for staff operating at waste treatment plants. Moreover, heat released by their activity may cause a fire in waste storage facilities. Therefore, it is necessary to search for methods of waste stabilization and hygienization. The most commonly applied technology for waste stabilization is its processing in Mechanical Biological Treatment (MBT) plants. Such treatment is capital- and time-consuming, however. Waste liming can become an alternative method for stabilization and hygienization of waste. Lime addition is one of the oldest method known by humans for hygienization of certain waste materials, such as animal waste. Currently, liming is applied in sewage sludge treatment as one of the initial operations and is necessary for further sludge management processes. The aim of the research ...
